Waarom je lichaam ‘bevriest’ bij pijn en hoe je die spanning kunt doorbreken
Heb je dat wel eens meegemaakt? Dat je je vrij en soepel beweegt, alsof alles vanzelf gaat tot ineens pijn roet in het eten gooit? Opeens voelt elke beweging houterig. Elke stap vraagt aandacht. Je voelt spanning, en zelfs een simpele handeling kan al ongemakkelijk zijn.
Pijn maakt je bewust. Waar je eerst zonder na te denken bewoog, ben je nu hyperalert. Dat is niet zomaar toeval, het is hoe je lichaam (en brein!) reageren op dreiging. En dat heeft alles te maken met een oeroud overlevingsmechanisme.
Hoe pijn je brein verandert
Wanneer je lichaam pijn ervaart, gaan er alarmbellen af in je hersenen. Dat is nuttig – het waarschuwt je voor mogelijke schade. Maar als die pijn aanhoudt, gebeurt er iets bijzonders: het brein blijft ‘aan’ staan. Het deel dat pijn registreert wordt steeds actiever, en kan zelfs letterlijk groter worden door herhaald gebruik.
En dan gebeurt er iets: je lichaam koppelt bepaalde bewegingen aan pijn. Ook al is de oorzaak misschien al verdwenen, je spieren blijven gespannen. Je beweegt voorzichtiger, beschermender.
En voor je het weet zit je vast in een patroon van:
pijn → spanning → nog meer pijn → nog meer spanning.
Herkenbaar?
Je lijf in overlevingsmodus
Bij pijn of stress schakelt je lichaam over op de zogeheten freeze-flight-fight-reactie. Dit is een oerinstinct dat je voorbereidt op gevaar. Je hersenstam, ook wel je ‘reptielenbrein’ genoemd, beslist razendsnel: moeten we vluchten, vechten of bevriezen?
- Fight & flight: Je hartslag stijgt, je spieren spannen zich aan, adrenaline giert door je lijf.
- Freeze: Je lichaam ‘bevriest’. Spieren blokkeren. Je ademhaling wordt oppervlakkiger. Je lijf probeert zichzelf te beschermen door stil te vallen.
Deze reactie is normaal en tijdelijk. Maar… soms blijft je systeem hangen in die overlevingsstand. Je lijf denkt dat het nog steeds in gevaar is. Je spieren blijven strak, je zenuwstelsel blijft alert en de pijn blijft terugkomen.
Hoe je uit die vicieuze cirkel komt.
Het goede nieuws? Je kunt je systeem weer kalmeren. Je lichaam heeft signalen nodig dat het veilig is. En die geef je door bewuste ontspanning.
Denk aan:
- Lichte beweging (zoals wandelen of rustige yoga)
- Diepe ademhaling en meditatie
- Acupunctuur of lichaamsgerichte therapie
- Massage of Tui Na (Chinese massagevorm)
Deze methodes helpen je zenuwstelsel te resetten. Je spieren kunnen ontspannen, je ademhaling verdiept, en je brein krijgt het seintje: het is oké.
Even terug naar jou
Herken je jezelf in dit verhaal? Heb je last van pijn die maar niet over lijkt te gaan? Dan is het misschien tijd om met een zachte, holistische aanpak te kijken naar wat jouw lichaam nodig heeft.
Wil je ontdekken hoe ik je daarbij kan helpen? Neem gerust contact met me op. Samen kijken we wat jij nodig hebt om uit de ‘freeze’ te komen en weer vrij te bewegen.